Debriyaj Nedir?

Debriyaj, manuel araçlarda motor ve vites arasındaki iletişimi keserek vites değiştirmeye yarayan araç içi sistemdir. Manuel araçlarda vites değişimini sağlayan debriyaj, motorun hareket enerjisini vites kutusuna aktarır ya da ikisi arasındaki ilişkiyi keser. Debriyaj motorun itiş gücünün verimli kullanılmasını sağlar.

Debriyaj, aracın sarsılmadan kalkmasına yardımcı olur. Aracın hızlanmalarında ve yavaşlamalarında vites değişikliği gerektiği zaman doğru viteste gidilmesini sağlar. Manuel araçları otomatik araçlardan ayıran en büyük farkın debriyaj sistemi olduğunu söyleyebiliriz.

Otomatik araçlardan farklı olarak manuel araçlar; gaz, fren ve debriyaj olmak üzere 3 pedala sahiptir. En solda yer alan debriyaj pedalına sol ayakla basılır ve pedaldan ayak çekilirken devir saati kontrol edilir. 

Debriyajın Görevi Nedir?

Debriyajın temelde üç farklı görevi olduğunu söyleyebiliriz. Bunlardan ilki sarsıntısız bir şekilde aracı kaldırmaktır. Bunu motorun hareketini aşamalı şekilde tekerleklere aktararak yapar. İkinci olarak gereken durumlarda motor ve güç hareket donanımları arasındaki ilişkiyi keser. Son önemli görevi ise motor hareket halindeyken vites değişikliği gerektiren hızlanma ve yavaşlama durumlarında motor ve vites kutusu arasındaki bağlantıyı keserek vites değişikliğini sağlar.

Debriyaj Nasıl Çalışır?

Debriyajın çalışma prensibini anlayabilmek için sistemi oluşturan parçaları bilmek gerekir. Debriyaj sistemi; motora bağlı volan, debriyaj balatası, debriyaj baskısı ve rulmandan oluşmaktadır. Dişlilerden oluşan sistem; bu dişlilerin birbirine geçmesiyle çalışır.

Volan motora sabitlenmiştir. Motordan aldığı hareketi vites kutusuna aktarır. Debriyaj baskısı volana sabitlenmiştir. Bu ikilinin içerisinde debriyaj balatası ve debriyaj rulmanı yer almaktadır. Debriyaj rulmanı, debriyaj pedalına bastığınızda hareketi iletir veya keser.

Araç çalıştığında baskı ve balata harekete geçer. Rulman baskı ve balata arasında konumlanmıştır. Debriyaj pedalına bastığınızda rulman baskıya basınç uygular ve balatayı boşa alır. Böylece vites kolunu hareket ettirdiğinizde sorunsuz bir şekilde dişliler birbirine geçer. Ardından debriyaj pedalından ayağınızı çektiğinizde baskı ve balata yeniden birleşir ve güç iletimi devam eder.

Debriyaj Nasıl Kullanılmalıdır?

Öncelikle manuel araçlarda otomatik araçlara kıyasla 3 pedal olduğunu hatırlatmakta fayda var. Debriyaj pedalını sol ayakla kontrol etmeniz gerekir. Ayağınızı pedaldan çekerken devir saatini kontrol ederek kavrama noktasını yakalamalısınız. Sol ayağınızı kavrama noktasındayken pedala sabitleyerek sağ ayağınızı fren pedalından çekmeli ve yavaşça gaz pedalına basarak debriyaj pedalını da yavaşça bırakmalısınız. Böylece aracınızı sorunsuz bir şekilde hareket ettirebilirsiniz.

Ardından hız aldıkça gereken vites değişikliklerini yapmalısınız. Bu noktada yine debriyaja ihtiyacınız olacağını hatırlatırız. Aracınız hızlandıkça daha seri gidebilmek için vites değişikliğine ihtiyaç duyacaktır. Vites değişikliği yapacağınız zaman yine debriyaj pedalına tam basmalı ve vitesinizi değiştirmelisiniz. Aynı uygulamayı aracın vitesini düşüreceğiniz zamanda uygulamalısınız. Aracınızı stop ettirmeden önce vitesi boşa almanız gerektiğini de unutmayın. Vitesinizi boşa alarak iç içe geçmiş olan dişlileri ayırmış olursunuz.

Debriyaj Kullanımında Nelere Dikkat Edilmelidir?

Debriyaj sistemi aracın hareketini direkt olarak etkilemesi bakımından sıklıkla kullanılan bir sistemdir. Bu sebeple zamanla zarar görmektedir. Debriyaj balataları uzun süre kullanımdan sonra aşınmalara uğramaktadır. Bu aşınmalar da kavrama gücünün yitirilmesine sebep olmaktadır.

Debriyaj balatalarının eskidiğini; vites geçişlerinde sorun yaşamanızdan, aracın titremesinden, hızlanma sırasında aracın zorlanmasından ve aracınızın eskisi kadar seri olmamasından anlayabilirsiniz. Aracın kavrama noktasına geç ulaşması ya da hiç ulaşamaması da debriyaj kontrolü yaptırmanız gerektiğine bir işarettir. Debriyajın yanlış kullanımı da zamanla hasar görmesine sebep olmaktadır.

Debriyaj sisteminizde yukarıda bahsettiğimiz sorunlardan hiçbiri olmasa bile düzenli aralıklarla debriyaj kontrollerini yaptırmanızda fayda var. Debriyaj problemleri motor sağlığından sürüş konforuna kadar birçok noktayı etkilemektedir. Fakat daha da önemlisi olası kazaların önüne geçmek için bakımlarınızı düzenli olarak yaptırmanız gerektiğidir. Hem kendi can güvenliğiniz hem de trafikteki diğer sürücü ve yayaların can güvenliği için düzenli olarak araç bakımlarınızı yaptırmanızı ve bu bakımlar esnasında debriyaj kontrollerinizi aksatmamanızı tavsiye ederiz.

Manuel Araç Kiralama

Araç kiralama yaparken manuel vites ve otomatik vites seçenekleri mevcuttur. Kiralık araba seçerken sürücüler sürüş konforuna ve kolaylığına önem vermektedir. Bu sebeple araba kiralarken alıştığınız ve kullanımı size daha kolay gelen vites şeklini seçmenizi tavsiye ederiz. Miniyol.com’un kolay filtreleme özelliğini kullanarak istediğiniz vites özelliğinde yüzlerce aracı tek tıkla filtreleyebilir ve kendinize en uygun aracı en uygun fiyata kiralayabilirsiniz!